MODERNİST AKIMIN ÖNCÜSÜ “AZ ÇOKTUR” MOTTOSUNUN SAHİBİ MİMAR:
L. MIES VAN DER ROHE
Dergimizin bu sayısında, ünlü mimarlar köşesinde, önemli bir ekol olan bir mihenk taşını konuk edeceğiz. 83 yıllık yaşamının her anını üretken ve dolu dolu yaşamış, “Az Çoktur” diyerek bir döneme damgasını vurmuş olan Ludwig Mies Van Der Rohe’yi…
1886 yılında Almanya’da doğmuş olan Rohe, taş ustası olan babasıyla duvarcılık atölyelerinde çalışmıştır. 13 yaşına geldiğinde Berlin’e taşınmış, orada Art Nouveau mimarı ve mobilya tasarımcısı Bruno Paul için çalışmaya başlamıştır. 1907’de ilk tasarımını yapmış. (Filozof Alois Riehl için Riehl Evi)
1908’de Mimar Peter Behrens ile çalışmaya başlamış ve orada Karl Friedrich Schinkel ve Frank Lloyd Wright ile ilgili araştırmalar yapmıştır. Mies 1913 yılında Berlin’e taşınmış ve Ada Bruhn ile evlenmiştir. Evlendikten sonra Berlin’de kendi mimarlık bürosunu açar… I. Dünya Savaşı’nda Balkanlarda görev alıp döndükten sonra, gökdelenlerle ilgili çalışmalar yapmaya başlamıştır. 1921 yılında Bruhn ile evliliklerini sona erdiren Mies, adını annesinin kızlık soyadını da ekleyerek Ludwig Mies van der Rohe olarak değiştirmiştir.
1920’lerde Berlin avangard (avant-garde) stilinde aktif rol almıştır ve Hans Richter, El Lissitzky, Theo van Doesburg gibi modern sanatı savunur. O dönemde Mies’in bir bloğunun bulunduğu modern apartmanlar ve evler tasarlanmıştır.
BARCELONA PAVILLION
1929’da Mies, en ünlü projelerinden birine imza atmış. Uluslararası Barcelona sergisindeki Alman Pavyonu (Barcelona Pavillion), 1938’de yıkılıp ve daha sonra 1986’da yeniden inşa edilmiştir.
Kolonlarla desteklenen düz bir çatıya sahip olan pavyonun iç duvarları cam ve mermerden yapılmıştır ve bu duvarlar yapıyı desteklemedikleri için hareket edebilirler. Mies’in diğer tasarımlarında da gözlenen “boşluk, hacim, uzay” (space) kavramı bu pavyonda da belirgindir.
1930 yılında Mies, Berlin ve Dessau’daki Bauhaus’un başına geçmiştir. Fakat yeni seçilen Nazi hükümetinin baskıları yüzünden Bauhaus kapatılmak zorunda kalınmıştır. 1930’larda ekonomik ve politik değişiklikler yüzünden Mies’in çoğu binası inşa edilememiş ve Stanley Resor’un daveti üzerine 1938’de Amerika’ya taşınmaya karar vermiş.
Daha sonraki yıllarda Armour Institute of Technology Mimarlık Fakültesi yöneticisi ile görüşmeler yapmış. (Enstitünün adı daha sonra Illinois Institute of Technology olarak değiştirildi.) 1938-1958 yılları arasında Mies ITT Mimarlık Fakültesinin yöneticiliğini yapmış. 1940’larda kampüsün yeni tasarımını yapması istenmiş ve Mies çelik-cam tarzında çalışmalar yapmaya başlamış.
ITT Mimarlık Dekanı olarak, Mies 1958 yılında 72 yaşındayken istifa etmiş. 1959 yılında, İngiliz Mimarlar Kraliyet Enstitüsü’nden altın madalya kazanmış ve ertesi yıl Amerikan Mimarlar Birliği tarafından verilen en yüksek ödül olan AIA Altın Madalyası’nı almış. Başkan Lyndon Johnson tarafından, 1963 yılında Başkanlık Özgürlük Madalyası Mies’e sunulmuş.
FARNSWORTH EVİ /USA
1944’te tamamen camdan yapılmış, sekiz ayak üzerinde duran, bölümlere ayrılmış tek bir odadan oluşan, o zamana kadar yapılmış en minimalist (less is more!) evi (FARNSWORTH HOUSE, Chicago) tasarlamış.
1950’lerde tasarımlarına devam ederken, esas hayalinin “cam gökdelen” yapmak olduğunun farkına varmış ve bu konuyla ilgili çalışmaya başlamış. 1951’de Chicago’da Twin Towers inşa edilmiş. Daha sonraları da benzer binaların yapımları devam etmiş. Seagram Building (New York) bu serinin en önemli binası olarak kabul edilir.
1962’de Neue Nationalgalerie’nin tasarımını yapması istendiğinde kariyerinin doruk noktasına gelmiş.
1966 yılında yemek borusu kanserine yakalanan Rohe, galerinin açılışını göremeden 17 Ağustos 1969’da yaşamını yitirdi. Geriye modernist bir ilhamla tasarladığı koltuk ve sandalyeleri, çoğu uygulanmış onlarca projesi, ‘Tanrı Detayda Saklıdır’ ve ‘Az Çoktur’ gibi mottoları kaldı…
YAPITLARI
1907: Riehl House,Potsdam, Almanya (İlk bağımsız projesi, Filozof Alois Riehl için tasarladı.)
1910: “Bismarck Monument” Projesi (Bingerbrück, Almanya)
1910-1911: Perls House (daha sonra Fuchs House olarak değiştirildi.)(Berlin, Almanya)
1912: “Kröller-Müller House” Projesi (Wassenaar, Hollanda)
1914: “House For Architect” Projesi (Berlin, Almanya)
1921: “Petermann House” Projesi (Berlin, Almanya)
1922: Feldman House, Berlin, Almanya Kempner House, Berlin, Almanya
“Glass Skyscaper (Cam Gökdelen)” Projesi Eichstaedt House, Berlin, Almanya
“Concrete Office Building” Projesi
1923: “Concrete Country House” Projesi
“Lessing House” Projesi (Berlin, Almanya)
“Ryder House” Projesi (Wiesbaden, Almanya)
“Brick Country House”Projesi
1924: “Mosler House” Projesi (Berlin, Almanya)
1925: “Dexel House” Projesi (Jena, Almanya)
1925: Monument for Alois Riehl, Berlin, Almanya
1927: Apartman Binası, Weissendof Housing Colony, Stuttgart, Almanya
1927- 1930: Lange House, Krefeld, Almanya
1928- 1929: Barcelona sergisindeki “Alman Pavyonu” (Alman Endüstriyel Sergisi ve Elektrik Pavyonu)(“Barcelona Pavyonu” olarak da bilinir.)(1930’da yıkıldı ve 1986’da yeniden inşa edildi.)
1930: Crous Apartmanı, Berlin, Almanya
Ruhtenberg Apartmanı, Berlin, Almanya
Hess Apartmanı, Berlin, Almanya
1930- 1935: Johnson Apartmanı, New York, USA
Vereinigte Seidenwebereiren A. –G. Firması için fabrika binası
1933: Karnaval Balosu için Bauhaus’un dekorasyonu (Berlin, Almanya)
1934: Brussels World Fair (Brüksel Dünya Fuarı) için “Alman Pavyonu”, Belçika
1934: “Mountain House for the Architect” Projesi
1939: Illinois Institute of Technology (IIT) için ilk (ön) kampus planı Chicago,USA
1944: ITT Kütüphane ve Rektörlük Binası Planı
1945: ITT sınıflar, metalurji fakültesi ve elektrik, fizik, kimya, inşaat mühendislikleri fakülteleri, mimarlık fakültesi, jimnastik&yüzme havuzu için çalışmalar.
1946–1951: Farnsworth House, Illionis, USA
1947: Mies Van Der Rohe Sergisi, Museum of Modern Art, New York, USA
Mies Van Der Rohe Sergisi, University of Chicago, USA
1948-1951: 860-880 Lake Shore Drive Apartmanları, Chicago, USA
1950: Barcelona Sergisindeki mobilyaların ve Tugendhat sandalyesinin tekrar gözden geçirilmesi.
1951-1952: MacCormick House, Elmhurst, Illionist, USA
1953-1954: “Convertion Hall” Projesi (Chicago, USA)
1954: Museum Of Fine Arts Planı
1954-1958: Seagram Binası, New York,USA
1957: Commercial Housing Building, pratt Institute,Brooklyn, USA
1957-1958: “Seagram Office Building” Projesi, (Chicago, USA)
1958-1961: Bacardi Office Building, Mexico City, Meksika
1958: “Mies Van Der Rohe Sergisi”Projesi, V Bienal São Paulo, Brezilya
1959-1964: Federal Center, Chicago, USA
1960-1961: “Schaefer Müzesi”Projesi (Schweinfurt, Almanya)
1960-1963: 2400 Lakeview Apartmanları, Chicago, USA
Lafayette Towers Apartman Binası, Detroit, USA
“Milbrook Commercial Center” Binası, Newark, USA
1962: “Pavyon Rekreasyon Alanı” Projesi, (Detroit, USA)
1962-1965: Duquneste Üniversitesi Bilim Merkezi, Pittsburg, USA
1962-1968: New National Gallery, Berlin, Almanya
1963: Lafayette Kuleleri, Lafayette Park, USA
1964-1968: Westmount Meydanı, Monteal, Kanada
1966-1969: Brown Wing, Museum of Fine Arts, Houston, USA
Mies’in yaklaşık 200 projesi (bina+plan+sergi) (yukarıda yer alanlar dahil) bulunmaktadır.(kaynak ; vikipedi.)